Chương 1 - Người Mẹ Và Những Đồng Tiền Hào
1
Ba ngày trước khi nhập học, văn phòng tuyển sinh của Đại học Q đã gọi cho tôi 13 cuộc.
Cũng vào ngày đó, tôi phát hiện 3.000 tệ học phí trong thẻ của mình đã không cánh mà bay.
Thẻ này được gửi kèm theo giấy báo trúng tuyển và đã được chuyển cho mẹ tôi vào tháng trước.
Kỳ thi đại học, tôi xếp thứ 50 toàn tỉnh và thứ hai toàn trường, được nhiều trường đại học tranh nhau nhận. Mẹ tôi đã chọn ngành kỹ thuật hóa học của Đại học Q, nơi có chính sách ưu đãi tốt nhất cho sinh viên nghèo.
Dù tôi còn không biết ngành đó học về cái gì, nhưng mẹ tôi đã tính toán rất kỹ:
“Học phí 4.500, phí ký túc xá 1.500, còn phải cho con 800 để sinh hoạt. Con biết mẹ kiếm tiền khó thế nào không?
“Nhưng nếu đăng ký ngành này, phí ký túc xá được miễn, học phí giảm một nửa, chỉ cần 3.000 tệ là con có thể đi học rồi!”
Nhưng bây giờ, tiền không còn nữa.
Lần trừ tiền thứ hai thất bại, văn phòng tuyển sinh đã gọi để hỏi chuyện gì đang xảy ra.
Lòng tôi lạnh toát như rơi vào hầm băng.
Cô nhân viên văn phòng tuyển sinh dịu dàng gợi ý:
“Thế này nhé, cháu thử hỏi người nhà xem có ai sử dụng thẻ này không. Nếu không được, nhờ gia đình gom góp ít tiền trước, ít nhất cũng phải đăng ký nhập học đã…”
Tôi chỉ đáp lại một tiếng “Vâng”, rồi siết chặt các ngón tay trái.
Tay tôi bắt đầu tê d,ại.
Làm sao tôi dám nói chuyện này với người nhà?
Ngày trước, vì làm mất 50 xu tiền trả lại khi đóng học phí, mẹ tôi đã đ,è tôi xuống trước cổng trường, t,át tai tôi để “dạy cho tôi một bài học nhớ đời”.
Sau đó, bạn bè cùng lớp ở tiểu học cứ dùng chuyện đó để b,ắt n,ạt tôi, giả vờ làm mẹ tôi, t,át tôi giống như vậy.
Làm sao tôi có thể nói với bà ấy đây?
2
Khi tôi đang tìm kiếm trên mạng những cách kiếm tiền nhanh chóng và chỉ nhận được một đống quảng cáo phi pháp, mẹ tôi trở về.
Tôi vô thức tắt màn hình và đứng dậy nhìn bà.
Nhìn sắc mặt của bà hôm nay, xem tôi nên làm thế nào để lấy lòng bà.
May thay, hôm nay bà có vẻ rất vui, cả người toát lên sự phấn khởi.
Trong tay bà là một chiếc túi xách tinh xảo và sang trọng.
Nhưng cảm giác kỳ lạ bỗng dưng dâng lên.
Thứ này vốn không bao giờ xuất hiện trong nhà tôi, thế mà hôm nay mẹ tôi lại mang nó về.
Bà vào nhà, tôi chào bà nhưng bà không đáp, trực tiếp đi thẳng vào phòng mình, “rầm” một tiếng đóng sập cửa lại.
Tôi đấu tranh nội tâm trong ba phút, rồi quyết định gõ cửa.
Ngay khi tôi đặt tay lên nắm cửa, cánh cửa mở ra từ bên trong.
Mẹ tôi mặc một bộ xường xám đỏ tươi bằng lụa thêu, vẻ mặt ngạc nhiên:
“Tiểu Yến, có chuyện gì thế?”
Tôi cũng ngạc nhiên:
“Không… không có gì.”
Bà thường gọi thẳng tên tôi là Tề Yến.
Sắc mặt mẹ tôi lập tức trở lại vẻ vui mừng, bà kéo tôi đi qua đống tài liệu ôn thi chất đầy trong nhà, đến trước gương trong phòng tắm:
“Thấy đẹp không?”
Tôi lập tức gật đầu:
“Đẹp ạ.”
Lúc này tôi mới dám nhìn kỹ hơn.
Mẹ tôi có thân hình đặc biệt, bị chấn thương khi sinh tôi, nên khi làm việc bà thường dùng lực bên trái, khiến hai bên cơ thể không cân đối.
Nhưng chiếc xường xám này lại ôm sát và vừa vặn hoàn hảo với vóc dáng của bà!
Đây không phải là một bộ quần áo mua ngẫu hứng, mà là đồ được may đo riêng!
Tôi thấy cổ họng mình khô khốc:
“Bộ quần áo này… không rẻ nhỉ?”
Sắc mặt mẹ tôi thoáng vẻ không tự nhiên.
Nhưng bà cố tỏ ra nhẹ nhàng nói:
“Con đừng lo. Mẹ vất vả nuôi con cả đời, chẳng lẽ không được mặc một bộ quần áo đẹp sao?”
Tôi không nói thêm gì nữa.
Bà tiện tay chỉ về phòng ngủ:
“Quần áo cũ của mẹ, con mang đi giặt đi. Tốt nghiệp rồi thì phải làm nhiều việc hơn, san sẻ với mẹ đi.”
Tôi cầm quần áo của mẹ, trước khi ném vào máy giặt cũ đã kiểm tra túi và tìm thấy một chiếc thẻ cứng cùng một tờ giấy.
Chiếc thẻ là thẻ mà tôi dùng để tiết kiệm học phí.
Còn tờ giấy là biên lai thanh toán phần tiền còn lại của chiếc xường xám, với chữ ký nguệch ngoạc của mẹ tôi.
Số tiền thanh toán cuối cùng là 2.800 tệ.
Trong đầu tôi lập tức trống rỗng.
3
Tôi đứng im bất động trong một lúc lâu, mẹ tôi thấy tôi không chịu làm việc thì nổi giận:
“Sao cứ lần mần thế? Máy giặt mẹ đã cắm điện rồi, không giặt ngay là tốn thêm năm phút tiền điện đó…”
Vừa nói bà vừa đi đến, nhưng khi thấy tôi nhìn chằm chằm vào tờ giấy, bà đột nhiên im bặt.
Trên mặt tôi đã có vài dòng nước mắt chảy xuống.
Tôi ngẩng đầu lên, tay cầm chặt tờ giấy và chiếc thẻ, cố gắng giữ giọng bình tĩnh để hỏi bà:
“Mẹ, mẹ đã dùng tiền học phí của con để mua chiếc váy đó, đúng không?”
Bên dưới lớp lụa xường xám sát người, cơ thể mẹ tôi khẽ cứng lại trong giây lát.
Nhưng rất nhanh, bà thả lỏng, giả vờ nhẹ nhàng nói:
“Còn mấy ngày nữa mới đi học mà, mẹ sẽ tìm cách xoay sở tiền, đâu phải không cho con đi học!”
“Với cả, tiền của con là cái gì? Tiền của con chẳng phải đều là do mẹ kiếm hay sao? Ngay cả con cũng là của mẹ!”
Tôi c,ắn môi, không nói gì.
Mẹ tôi giật lấy quần áo, rút ra tờ tiền 50 tệ từ túi còn lại đưa cho tôi:
“Thôi đi, để mẹ giặt quần áo. Con ra ngoài chơi một lúc đi.”
Rồi bà thô bạo đưa tay lau nước mắt cho tôi.
Tôi theo phản xạ né tránh.
Mỗi lần tôi không nhịn được mà khóc, thứ chào đón tôi luôn là những cái t,át và tiếng ch,ửi r,ủa của mẹ, nói rằng tôi đang giả vờ đáng thương để cho ai xem.
Hôm nay, bà có vẻ chột dạ.
Nhưng sự chột dạ đó sẽ không kéo dài lâu. Nếu tôi còn cản trở bà, chắc chắn tôi sẽ phải chịu hậu quả nặng nề.
Trước khi tôi ra khỏi nhà, điện thoại tôi lại đổ chuông.
Mẹ tôi lao tới giật lấy điện thoại, thấy là cuộc gọi từ văn phòng tuyển sinh Đại học Q, bà liền thở phào nhẹ nhõm.
Bà lập tức nhấc máy:
“Thưa thầy, có chuyện gì ạ… Học phí sao? À, đã hai lần trừ tiền thất bại rồi à? Thật ngại quá, thầy có thể cho gia đình vài ngày được không? Khi cháu nhập học, tôi sẽ bảo nó mang tiền mặt đến… Vâng, vâng, cảm ơn sự thông cảm của thầy! Yên tâm, chúng tôi sẽ không thiếu tiền đâu!”
Khi bà cúp máy, khuôn mặt hiện lên vẻ gần như đắc thắng, như thể muốn nói với tôi:
“Thấy chưa, chuyện này giải quyết xong rồi mà! Cô khóc cái gì chứ?”
… Biểu cảm này, tôi đã từng nhìn thấy trước đây.
4
Khi tôi 10 tuổi, bà nội tặng tôi một chiếc túi nhỏ.
Bà vuốt đầu tôi và nói:
“Yến Yến à, bà già rồi không làm lụng gì được nữa, chỉ dành dụm được hơn trăm tệ, con cầm lấy mà mua thêm mấy cái xúc xích nướng nhé.”
“Nhìn con gầy thế kia, tội nghiệp quá.”
Mẹ tôi biết chuyện, nhưng trước mặt họ hàng thì không nói gì.
Khi tiệc tàn, bà liền đưa tay ra:
“Đưa tiền cho mẹ.”
Tôi lấy ra hai đồng xu, còn lại đưa cho mẹ.
Bà bĩu môi:
“Hai đồng trên tay con cũng đưa đây.”
Tôi không chịu:
“Đây là tiền bà nội cho con, bà bảo con dùng để mua thêm một cái xúc xích mà!”
Mẹ cười nhạo đầy châm chọc:
“Ồ, cho con? Từ đầu đến chân con, thứ gì không phải do mẹ mua? Để mẹ nói cho con biết, Tề Yến, cả con người con cũng là của mẹ!”
Nói xong, bà mạnh tay gỡ từng ngón tay tôi ra.
Lần đầu tiên, tôi dám nổi giận với mẹ:
“Một năm con chỉ có một ngày sinh nhật! Sao mẹ lại c,ướp đi niềm vui của con!”
Tôi vùng tay ra, chạy đi.
Tôi mua một cái xúc xích nướng. Loại làm bằng bột.
Xúc xích thịt giá 4 tệ, tôi không đủ tiền mua.
Vừa ăn xúc xích nóng hổi, tôi vừa ngồi bệt dưới đất mà khóc.
Mẹ tôi theo sau, đứng nhìn tôi ăn xong bằng ánh mắt lạnh lùng.
Từ ngày hôm sau, á,c mộng bắt đầu.
Tiền tiêu vặt trong hộp bút của tôi, từ đồng 1 tệ biến thành 1 hào.
Chẳng mua được gì.
Sau khi chạy thể dục, tôi chỉ có thể nhìn bạn bè uống nước, ăn táo.
Hết tiết đọc buổi sáng, tôi chỉ có thể ngửi mùi bánh tráng cay của bạn ngồi cùng bàn.
Thậm chí, bút máy hết ngòi, tôi xin mẹ tiền thì bà nói:
“Hôm nay là thứ sáu, con chắc phải tiết kiệm được 5 hào rồi chứ? Tự đi mua một hộp ngòi bút đi!”
Hóa ra, bà không đặt nhầm tiền xu.
Bà cố tình làm vậy.
Trong thời gian đó, lớp yêu cầu nộp 5 tệ tiền quỹ, bà không nói không nộp, nhưng mỗi ngày chỉ đưa tôi 1 hào.
Kéo dài đến mức lớp trưởng chế giễu tôi trong lớp, đến mức giáo viên chủ nhiệm phàn nàn trước cả lớp, khiến mọi người đều nói tôi là đứa nghèo ki,ết xác, x,ui xẻo.
Chỉ vì một cái xúc xích nướng, tôi phải chịu tội lớn đến thế sao?
Mãi đến một ngày, khi tôi đi học về một mình, tôi hoàn toàn sụp đổ và òa khóc.
Mẹ tôi nhìn thấy nước mắt của tôi, khuôn mặt bà hiện lên vẻ đắc ý quen thuộc.
Bà nhìn tôi từ trên cao, hỏi:
“Phục chưa?”
Bà hỏi tôi có phục hay không.
Tôi vừa khóc vừa nói tôi phục rồi, phục rồi.
Dù tôi cũng chẳng hiểu, mình phải phục điều gì.
Bà đắc ý bảo:
“Viết xong bài tập thì viết thêm bài kiểm điểm 2.000 chữ. Sau đó dán lên tường, để tất cả bạn bè đều thấy được rằng cãi lời cha mẹ là tội lớn đến nhường nào.”
À, bà cho tôi tiền.
3 tệ rưỡi.
Bởi vì ba tuần liên tiếp trước đó, mỗi ngày bà chỉ cho tôi 1 hào tiền xu.
Nếu không tiêu một đồng nào, cộng lại vừa đủ 5 tệ.
Thậm chí, bà còn đến ngân hàng đổi những đồng xu đó.
Bà nói:
“Tề Yến, ngày mai con dùng những đồng xu 1 hào này để nộp quỹ lớp đi. Mới 10 tuổi mà đã bướng bỉnh như vậy, sinh nhật lần này nếu không để con nhớ cả đời, thì chắc con sẽ bay lên trời mất!”
Quả thực là tôi không bao giờ quên được.