Khi Mẹ Quay Về

1

Tôi đang ngồi trong ký túc xá ăn mì ly thì điện thoại reo.

“Tô Niệm, mẹ cháu sắp về rồi.”

Giọng của cậu tôi trong điện thoại nghe nặng trĩu.

Cái ly mì trong tay tôi rơi “bộp” xuống đất, nước súp nóng hổi văng tung tóe.

“Bà ấy về làm gì?”

Giọng tôi hơi run.

“Bà ấy nói muốn về nhà dưỡng già, bảo cháu chuẩn bị.”

Dưỡng già?

Tôi suýt bật cười.

Ba năm trước, mẹ tôi – Tô Mỹ Cầm – đã bán đi hai căn nhà duy nhất của gia đình, được tổng cộng sáu triệu tệ, rồi đem toàn bộ quyên góp để xây trường ở vùng núi.

Sau đó bà không ngoái đầu lại mà đi thẳng vào núi sâu xuống tóc đi tu.

Lúc ấy, truyền thông thi nhau đưa tin rầm rộ về “nghĩa cử” ấy, tôn bà là “người mẹ đẹp nhất”, “Bồ Tát sống của thời hiện đại”.

Còn tôi – con gái bà – thì vì không đóng nổi học phí suýt phải bỏ học, cuối cùng chỉ có thể vay tiền hỗ trợ sinh viên để gắng gượng học xong đại học.

Ba năm qua tôi vừa học vừa làm để kiếm tiền sống, có lúc nhai bánh mì khô chống đói, mùa đông mặc áo phao rách run cầm cập.

Mỗi lần có ai khen mẹ tôi, tôi chỉ có thể cười gượng gật đầu: “Bà thật vĩ đại.”

Và bây giờ, “Bồ Tát sống” ấy lại quay về… tìm tôi để dưỡng già?

“Tô Niệm, cháu nghe thấy không?” – cậu tôi hỏi trong điện thoại.

“Nghe rồi.” – tôi cúi xuống dọn chỗ mì đổ – “Bà ấy về khi nào?”

“Chiều mai, đi tàu hỏa.”

Cúp máy, tôi ngồi bệt xuống sàn ký túc xá, ngước nhìn bầu trời đen kịt ngoài cửa sổ.

Tiểu Vũ – bạn cùng phòng – đẩy cửa bước vào, thấy tôi như vậy thì sững lại.

“Niệm Niệm, có chuyện gì vậy?”

“Mẹ tớ sắp về.”

Cô ấy biết hoàn cảnh của tôi, liền ngồi xuống cạnh, nhẹ nhàng vỗ vai.

“Có cần tớ đi đón cùng không?”

Tôi lắc đầu.

“Không cần, tớ tự đi là được.”

Đêm đó, tôi trằn trọc mãi không ngủ nổi.

Trong đầu cứ hiện lên cảnh ba năm trước.

Hôm đó, tôi vừa nhận được giấy báo trúng tuyển đại học, hớn hở khoe với mẹ.

Bà đọc xong, bình thản nói.

“Niệm Niệm, mẹ quyết định bán nhà, đem tiền đi quyên góp, rồi xuất gia.”

Tôi tưởng bà đùa.

Cho đến khi sổ đỏ thật sự bị đem ra tiệm môi giới.

Đến khi sáu triệu thật sự được chuyển cho tổ chức từ thiện.

Đến khi bà thật sự cạo trọc đầu mặc áo cà sa.

“Niệm Niệm, mẹ đang tích đức làm việc thiện, con sẽ hiểu thôi.”

Đó là câu cuối cùng bà nói với tôi trước khi đi.

Hiểu á?

Hiểu cái quái gì!

Chiều hôm sau, tôi đến ga tàu sớm một tiếng.

Đứng giữa dòng người đông nghịt, tôi bỗng thấy hơi căng thẳng.

Ba năm không gặp, bà sẽ trở nên thế nào?

Có phải vẫn là “thánh nữ” một lòng hướng Phật, không dính bụi trần ấy không?

Tàu hỏa từ từ vào ga.

Hành khách lần lượt bước ra.

Tôi nhìn quanh, tìm kiếm bóng dáng quen thuộc mà xa lạ ấy.

“Niệm Niệm!”

Một giọng nói vang lên từ phía sau.

Tôi quay đầu lại, suýt thì không nhận ra.

Người phụ nữ trước mặt mặc một chiếc áo khoác đen bình thường, tóc đã dài ngang vai, trên mặt còn trang điểm nhẹ.

Nếu không phải gương mặt đó, tôi sẽ không bao giờ tin đây là Tô Mỹ Cầm – người mẹ ba năm trước quyết tâm xuống tóc xuất gia.

“Mẹ?”

Bà nhanh bước lại gần, định ôm tôi, nhưng tôi khéo léo tránh sang một bên.

“Niệm Niệm, mẹ nhớ con chết đi được.” – mắt bà hơi đỏ – “Con gầy đi nhiều quá.”

Tôi nhìn bà lạnh lùng: “Đi thôi, cậu đang chờ ngoài kia.”

Trên đường, bà liên tục hỏi tôi học hành thế nào, cuộc sống ra sao, có người yêu chưa.

Cả chặng, tôi chỉ đáp đúng ba chữ: “Tạm được.”

Có lẽ bà nhận ra sự lạnh nhạt của tôi, giọng nói cũng nhỏ dần.

Đến nhà cậu, mợ đã chuẩn bị sẵn bữa tối.

Trên bàn ăn, mẹ bỗng nói:

“Niệm Niệm, ba năm ở trên núi, ngày nào mẹ cũng nhớ con, thấy có lỗi với con lắm.”

Tôi đặt đũa xuống: “Biết có lỗi với con, vậy sao mẹ còn quay về?”

“Niệm Niệm!” – cậu tôi trừng mắt – “Sao cháu lại nói chuyện với mẹ như thế?”

Mẹ tôi xua tay: “Không sao, là mẹ nợ nó.”

Bà nhìn tôi, trong mắt ánh lên thứ cảm xúc phức tạp mà tôi không hiểu nổi:

“Mẹ về vì đã nghĩ thông một số chuyện. Phật nói, công đức lớn nhất ở đời là hiếu đạo. Mẹ già rồi, cần người chăm sóc – đó là trách nhiệm mà con phải làm tròn.”

Tôi sững vài giây, rồi bật cười.

Tiếng cười vang lên chói tai trong căn phòng yên tĩnh.

“Trách nhiệm phải làm tròn? Lúc mẹ bán nhà đem tiền đi quyên góp, mẹ có nghĩ đến trách nhiệm đó không?”

“Niệm Niệm, lúc ấy mẹ là để tích đức…”

“Tích đức?” – tôi cắt ngang – “Sao giờ mẹ không tích tiếp? Sao không làm tiếp ‘Bồ Tát sống’ của mẹ?”

Sắc mặt bà tối lại:

“Niệm Niệm, sao con lại nói vậy? Mẹ về là để bù đắp…”

“Bù đắp?” – tôi lạnh giọng – “Bằng gì? Bằng mấy câu nói suông à?”

Tôi xách túi, quay người bước đi.

“Tô Niệm! Con quay lại cho mẹ!” – bà hét lên phía sau.

Tôi không hề ngoái đầu.